Kontynuując opis wad genetycznych ubezpieczeń społecznych, przejdźmy do kolejnego zagadnienia.
3. Akcyza nałożona na pracę
Finansowanie emerytury to de facto opodatkowanie pracy, bo jak inaczej nazwać przymusowe składki ubezpieczeniowe pobierane od wynagrodzeń pracowników?
Przytoczę tu cytat, który trafnie ilustruje ten mechanizm. Nazywanie podatków obciążających wynagrodzenia zatrudnionych mianem składek i to w dodatku ubezpieczeniowych skomentował dosadnie Milton Friedman, pisząc, że „w podobny sposób partia w orwellowskim w „Roku 1984” twierdziła, że obowiązkowo znaczy dobrowolnie”.
Tak zwane składki na ubezpieczenie emerytalne stały się podatkami celowymi, które służyły finansowaniu bieżących świadczeń emerytalnych. Nie dokonywała się jakakolwiek ich akumulacja czy kapitalizacja. Związane to było z przekonaniem o możliwości nieustannego finansowania bieżących wydatków długiem.
W Polsce zaowocowało to rozwojem szarej strefy, ucieczką do KRUS, pracą na umowy-zlecenia i umowy o dzieło, samozatrudnieniem czy praktyką rejestrowania działalności gospodarczej za granicą w celu uniknięcia wysokich składek ubezpieczeniowych w Polsce.
Żeby lepiej zobrazować to, o czym mówię i może niektórym wyjaśnić, dlaczego ludzie szukają „innej drogi” opiszę teraz przykład prosto z życia.
W Polsce młody człowiek, który właśnie skończył szkołę i poszedł do pracy, a którego pracodawca wyliczył sobie, że na jego zatrudnienie może ponieść koszt brutto 4000 złotych, otrzyma z tego do ręki tylko niecałe 2500 złotych. Resztę, czyli aż 1500 złotych, pracodawca wpłaci do urzędu skarbowego i do ZUS. Patrząc na to z punktu widzenia matematycznego, gdy zestawimy owe 2500 złotych, które pracownik otrzymał od swojego pracodawcy, z kwotą 1500 złotych, którą do budżetu odprowadził jego pracodawca, to jest to aż 60%! A jeszcze kilka lat temu różnica wynosiła 80%! Można więc powiedzieć, że na pracę w Polsce nałożono podatki jak na wódkę.
Źródło: na podstawie artykułów z książki pt. „Emerytalna katastrofa i jak się uchronić przed jej skutkami” Roberta Gwiazdowskiego, 2012; oraz „Capitalism and Freedom” Miltona Friedmana, 1962,
